Makinaların Periyodik Muayeneleri

PERİYODİK  MUAYENE  VE  KONTROLLER

6331 sayılı Kanun uyarınca 25.04.2013 Tarih ve 28628 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmeliğin amacı işyerlerinde kullanılan iş ekipmanlarının sağlık ve güvenlik çerçevesinde uyulması gereken asgari şartları belirlemektir.

Yönetmeliğe göre İş ekipmanlarının periyodik muayeneleri, Ulusal ve Uluslararası standartlarda belirtilen kriterlerde ve aralıklarda, üretici verileri ve fen ve teknik gereklilikler dikkate alınarak yapılmalıdır.

Mevzuata göre Periyodik kontrole tabi iş ekipmanları dört ana başlık altında ele alınmaktadır. Basınçlı Kap ve Tesisatlar, Kaldırma ve İletme Ekipmanları, Tesisatlar ve Tezgâhlar olarak ana başlıklar altında toplanmıştır.

PERİYODİK MUAYENE VE KONTROLLER

Periyodik muayene ve kontroller, iş ekipmanlarının güvenli bir şekilde çalıştırılıp çalıştırılamayacağını tespit eder, işverenler iş sağlığı ve güvenliği çerçevesinde periyodik kontrolleri yaptırmakla yükümlüdür. Herhangi bir arıza tespit edildiği takdirde, arızanın sağlık ve güvenlik riskine yol açmadan giderilmesi gerekmektedir.

Periyodik muayene ve kontrollerin eksik yapılması halinde doğacak iş kazalarından işveren sorumlu tutulur.

Periyodik Kontroller

Periyodik Kontroller aşağıdaki gibidir:

Basınçlı Kaplar Periyodik Kontrol

Buhar Kazanı Periyodik Kontrolü

Kalorifer Kazanı Periyodik Kontrolü

Kompresör Hava Tankı Periyodik Kontrol

Hidrofor ve Genleşme Tankları, Boyler, Otoklav

Sıvılaştırılmış Gaz Tankları (LPG vb.)

Kriyojenik tanklar        

Tehlikeli sıvıların bulunduğu tank ve depolar

Basınçlı Kaplar ve kontrol süre standartları nelerdir? 

(1) LPG tanklarında bulunan emniyet valfleri ise 5 yılda bir kontrol ve teste tabi tutulur.
(2) Seyyar veya sabit kompresör hava tankları ile basınçlı hava ihtiva eden her türlü kap ve bunların sabit donanımı.
(3) Kademeli sıkıştırma yapan kompresörlerin her kademesinde hidrostatik basınç deneyi, basınçlı hava tankları ile bunların sabit donanımlarının, o kademede müsaade edilen en yüksek basıncının 1,5 katı ile yapılır.
(4) Tehlikeli sıvılar: aşındırıcı veya sağlığa zararlı sıvılardır.
(5) Tahribatsız muayene yöntemleri kullanılır.

 

Elektrik Tesisatları Periyodik Kontrol ve Ölçümleri

1. Topraklama Ölçümü
2. Paratoner Ölçümü
3. Katodik Koruma Ölçümü
4. İç Tesisat Uygunluk Kontrolü
5. Pano Kontrolleri
6. Kaçak Akım Koruma Ölçümleri

 

• Topraklama Ölçümü Periyodları,
• İşletme Cihaz ve Makinalar                                    : 1 yıl
• Sabit olmayan İşletme Ekipmanları                       : 6 Ay
• Elektrik üretim, iletim, dağıtım tesisleri                : 2 yıl
• Sanayi tesisleri ve ticaret merkezleri                    : 1 yıl
• Enerji nakil ve dağıtım hatları                                : 5 yıl
• Topraklama dirençlerin kontrolü ve ölçülmesi     : 1 yıl

 
Paratonerlerin ölçüm ve kontrollerinin yılda bir kez gerçekleştirilmesi zorunludur. 
Tüm katodik koruma tesislerinin performansının en azından yıllık olarak test edilmesi gerekmektedir.
Elektrik İç Tesisilerin periyodik kontrollerinin yılda bir kez yapılması gerekmektedir
Kaçak Akım Rölesi Testlerinin yılda bir kez yapılması gerekmektedir.

 

Kaldırma Araçları Periyodik Kontrol

1. Vinç ve Caraskal Periyodik Kontrolü
2. Forklift Periyodik Kontrol (Dizel, Elektrikli, Manuel İstif Makinaları ve Transpaletler)
3. Kule Vinç Periyodik Kontrolü
4. Mobil Vinç Periyodik Kontrolü
5. Platform Periyodik Kontrolü (Sütunlu Çalışma, Alimak, Asma İskele ve  Makaslı – Bomlu Platformlar)
6. Lift Periyodik Kontrolü (Araç Kaldırma Lifit, Kriko vb.)
7. Asansör (İnsan ve Yük Taşıyan) * Belediyelerin Protokol İmzaladığı Kuruluşlar
8. Yürüyen merdiven ve yürüyen bant * Belediyelerin Protokol İmzaladığı Kuruluşlar

(1) Vinçlerin periyodik kontrollerinde yapılacak olan statik deneyde deney yükü, beyan edilen yükün en az 1,25 katı, dinamik deneyde ise en az 1,1 katı olması gerekir.
(2) Mobil kaldırma ekipmanlarının dışında kalan kaldırma ekipmanları için kararlılık deneyi ise gerek görüldüğünde ilgili standartlarda belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
(3) Kapasitesinin altında kullanılacak kaldırma araçlarında beyan edilen kaldırılacak azami yük görünecek şekilde işaretlenir. Beyan edilen yükün üstünde bir ağırlığın kaldırılmasının söz konusu olduğu durumlarda kaldırma aracı kaldırılacak yükün miktarı esas alınarak yukarıda belirtilen kriterler çerçevesinde teste tabi tutulmadan kullanılamaz. (Beyan yükü; kaldırma aracında işveren tarafından beyan edilen kaldırılacak maksimum ağırlıktır.)
(4) Elektronik kumanda sistemi ile donatılmış kaldırma ve iletme ekipmanının periyodik kontrolünde makine ve elektrik ile ilgili branşlarda periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler birlikte görev alır.
(5) Asansörler ile ilgili standartlar; 31/1/2007 tarihli ve 26420 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliği kapsamı haricinde kalan işyerlerinde dikkate alınır.
(6) İskelelerin periyodik kontrolleri mühendislik ve mimarlık fakültelerinden inşaat ve makine mühendisliği ile mimarlık bölümü mezunları, inşaat, yapı, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, makine ve inşaat teknikeri veya yüksek teknikerleri, gemi inşası işlerinde ise gemi inşaatı mühendisi tarafından yapılır.
(7) İskeleler, üzerlerinde taşıyabileceği azami yük görünecek şekilde işaretlenir.
(8) (Ek:RG-24/4/2017-30047)  Vinçlerin periyodik kontrolünde uygulanan yük testlerinin “ASME B30.17” standardına uygun olarak nominal yükte yapılması durumunda; gerçekleştirilen periyodik kontrole ek olarak vinçler, yılda en az bir kez uygun tahribatsız muayene yöntemleri ile kontrol edilir ve nominal yüke maruz bırakarak vinçlerin taşıyıcı kirişlerinde sehim kontrolü yapılır.
 (*) Periyodik kontrol kriteri için referans olarak tabloda belirtilen standartlar örnek olarak verilmiş olup burada belirtilmeyen ya da Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra yayımlanan konuyla ilgili standartların da dikkate alınması gerekir. Kapsamı periyodik kontrolle sınırlı olmayan standartlar için periyodik kontrole ilişkin hükümler uygulanacak, imalata yönelik test ve deneyler uygulanmayacaktır.

 

Yangın Tesisat Periyodik Kontrol 

• Yangın Tesisatı Uygunluk Kontrolü
• Yangın Hortumu ve Yangın Dolabı Periyodik Kontrolü
• Motopomplar ve Boru Tesisatı Periyodik Kontrolü

?

Diğer Periyodik Kontroller

• Makine ve Tezgah Periyodik Kontrolleri
• Havalandırma Tesisatı Uygunluk Kontrolü